27/05/2020

Tổ chức Y tế thế giới WHO cảnh báo, trên thế giới trung bình 10 người lại có 9 người đang hít thở không khí chứa hàm lượng chất gây ô nhiễm cao. Cũng theo báo cáo mới đây của WHO cho thất chất lượng không khí trong nhà và cao ốc văn phòng trên thế giới đang sụt giảm nghiêm trọng. Ước tính có đến gần 1 tỉ người, phần lớn là phụ nữ và trẻ em đang hít thở không khí trong nhà với mức ô nhiễm gấp 1000 lần cho phép của WHO.

Ô nhiễm không khí trong nhà là gì?

Trên thực tế, không khí trong nhà chúng ta đang hít thở là một loạt các hỗn hợp khí nguy hiểm bao gồm các chất kích thích, chất gây ung thư, hóa chất gây hại, mạt bụi nhà, chất gây dị ứng và vi trùng,…Chúng đến từ những hoạt động thường ngày trong ngôi nhà của bạn. Tình trạng ô nhiêm không khí trong nhà nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến tất cả mọi người ở mọi độ tuổi.

Những nguồn gây ô nhiễm không khí trong nhà?

Sự tăng trưởng của nấm mốc

Nấm mốc là vi sinh vật dễ sinh ra và phát triển nhất trong căn nhà của bạn, đặc biệt là trong điều kiện mùa mưa và thời tiết ẩm ướt. Đây là tác nhân quan trọng gây ô nhiễm không khí trong nhà. Nấm mốc có thể hình thành khắp nơi, trên kệ bếp, thảm, quần áo lâu ngày,… Việc hít phải các bào tử nấm mốc gây ra các bệnh về hô hấp, các cơn ho, gây tình trạng dị ứng ở trẻ nhỏ và người lớn.

Thảm chùi chân, thảm sàn nhà

Thảm là một vật dụng được dùng nhiều trong các hộ gia đình, đây là nơi trú ngụ của rất nhiều bụi bặm và vi sinh vật gây bệnh như ve, bụi mạt nhà, vi khuẩn,… gây nên các bệnh về hen suyễn.

Ngoài ra, thảm được làm từ các chất liệu nhân tạo cũng có thể chứa hợp chất dễ bay hơi (VOC) bao gồm toluene, formaldehyde và benzene. Đây là các chất gây ung thư đã được các nhà khoa học xác nhận.

Hóa chất tẩy rửa

Hầu hết các chất tẩy rửa đều có chứa hợp chất dễ bay hơi như aerosol gây nhiều vấn đề về hô hấp. Trong thành phần của nhiều dung dịch tẩy trắng có chứa chlorin, chất có nguy cơ tạo ra khí clo. Clo là một khí cực kỳ có hại, thậm chí có nguy cơ gây tử vong nếu hít phải.

Sáp thơm, xịt phòng nhân tạo làm mát không khí

Hầu hết các sản phẩm sáp thơm, xịt phòng nhân tạo làm mát không khí bày bán trên thị trường đều chứa glycol ether gốc ethylene. Những thành phần này gây nên các vấn đề về thần kinh. Chúng cũng chứa phthalates, một chất gây rối loạn nội tiết ở trẻ sơ sinh, gây cản trở sự tiết hormone trong cơ thể và ảnh hưởng đến sự phát triển.

Ngoài ra, nhiều người có thói quen bỏ long não (băng phiến) trong tủ quần áo, nhà tắm để đuổi gián và khử mùi. Băng phiến chứa naphthalene, một hóa chất dễ bay hơi tạo ra các chất gây ô nhiễm tồn tại dưới dạng khí.

Nến

Nến chủ yếu được sản xuất từ sáp paraffin, một phụ phẩm của dầu mỏ và được xử lý bằng thuốc tẩy để làm trắng. Khi được đốt cháy, nến giải phóng benzen và toluene… là những chất gây ung thư nguy hiểm.

Trong khi đó, các nhà sản xuất nến thường thêm thuốc nhuộm nhân tạo, hương liệu tổng hợp để tạo màu và tạo hương thơm cho mặt hàng này. Trong những thành phần đó thường có chứa acrolein, chất gây ung thư phổi. Như vậy có thể thấy việc sử dụng nến trong nhà chẳng khác gì việc kích hoạt quả bom hẹn giờ gây ra sự tàn phá đường hô hấp.

Thú cưng

Chó, chim, mèo, các loài bò sát… cũng là nguồn gây ô nhiễm không khí trong nhà mà ít người nghĩ đến. Lông, phấn, động vật ký sinh… trên cơ thể vật nuôi cũng là nguồn gây dị ứng cho nhiều người. Do đó, nếu gia đình có nuôi thú cưng, bạn nên hạn chế không cho chúng chơi đùa trong phòng khách, nhà bếp, đặc biệt là phòng ngủ để đảm bảo sức khỏe. Ngoài ra, bạn cần tiêm chủng và tiêm thuốc ngừa giun sán, tắm rửa định kỳ cho chúng.

Những ảnh hưởng của tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà đến sức khỏe

Hen suyễn, dị ứng, viêm mũi… vì đóng kín cửa

Dọn về ngôi nhà mới chưa đầy 1 tháng, nhưng chị N.T.X, 45 tuổi, ngụ tại Tân Bình – TP.HCM, đã phải nhập viện cấp cứu 3 lần vì lên cơn hen suyễn dù trước đó chị không hề mắc bệnh này. Sau một thời gian điều tra nguyên nhân bệnh, cuối cùng bác sĩ mới phát hiện chị bị hội chứng “ngôi nhà kín” do thói quen đóng kín cửa để sử dụng máy lạnh, trong khi nhà lại có nhiều vật dụng mới, tỏa ra những khí gây dị ứng. Sau khi nghe lời bác sĩ, mở cửa cho không khí lưu thông mỗi ngày 3 lần, chị không còn khổ sở vì khó thở.

Mặc dù chưa có một khảo sát nào tại nước ta về ô nhiễm không khí trong nhà, nhưng bác sĩ Trương Nhuận Xương, phòng Quản lý và Điều trị hen phế quản Bệnh viện (BV) Phạm Ngọc Thạch TP.HCM, cho biết qua thực tế khám bệnh, anh đã gặp không ít những trường hợp này. Nhiều người thường xuyên đóng kín cửa (để tránh ồn và bụi), nhưng trong nhà lại không thường xuyên quét dọn, nên nấm mốc phát triển, và thế là cứ đều đặn… sử dụng thuốc cắt cơn hen vì hít thở nấm mốc. Có người khác lại dị ứng mỗi khi lên giường ngủ. Phải mất rất nhiều thời gian, bác sĩ và bệnh nhân mới tìm được nguyên nhân gây bệnh, đó là do con mạt, một loại côn trùng rất nhỏ sống trong những lỗ nệm, thường phát triển trong môi trường ít không khí, vệ sinh kém.

TS-BS Trần Minh Trường, Trưởng Khoa Tai-Mũi-Họng BV Chợ Rẫy, cũng thừa nhận con mạt là nguyên nhân thường gặp gây viêm mũi, viêm xoang dị ứng. Nhưng theo bác sĩ Trường, tình trạng đáng ngại ở nhiều ngôi nhà và văn phòng làm việc ở TP hiện nay lại là do mất cân bằng thành phần không khí. Thật vậy, để tiết kiệm điện năng tiêu thụ bởi máy lạnh, những nơi này thường “tăng cường” đóng cửa, khiến khí oxy trong không khí giảm, nhưng CO2 lại tăng. Hậu quả là niêm mạc đường hô hấp bị phù nề, tăng tiết dịch, làm tắc các lỗ thông trong mũi và xoang, từ đây bệnh viêm mũi, viêm xoang dễ phát triển.

Viêm phế nang dị ứng ngoại lai (viêm phổi tăng cảm)

Thường xuyên tiếp xúc với mạt bụi nhà, nấm mốc và vi khuẩn, côn trùng… làm phát sinh tình trạng này. Bệnh viêm phế nang dị ứng ngoại lai gây ra chứng khó thở cấp tính cùng các triệu chứng giống như cúm.

Kích ứng da

Formaldehyd, một chất gây ô nhiễm không khí chính trong nhà, là nguyên nhân gây ra một loạt các kích ứng da, bao gồm dị ứng và viêm.

Những biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà

Không hút thuốc

Không cho phép bất cứ ai hút thuốc hoặc sử dụng bất kỳ thứ gì có chứa nicotine trong nhà của bạn.

Không nấu ăn bằng than đá

Việc sử dụng than cửi hay than đá để nấu ăn hay sưởi ấm làm sản sinh khói và muội than, dẫn đến không khí trong nhà bị ô nhiễm nghiêm trọng. Thay vào đó nên dùng các thiết bị nấu nướng bằng điện để giảm tính trạng ô nhiễm.

Kiểm soát sự tăng trưởng của nấm mốc

Bạn nên giữ căn nhà luôn khô ráo, thoáng mạt, không sử dụng điều hòa nếu không cần thiết, để căn phòng đừng có độ ẩm quá cao sẽ gây ra nấm mốc. Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, hạn chế khu vực ẩm ướt cho nấm mốc sinh sôi phát triển.

Nói không với sản phẩm có mùi thơm

Tránh sử dụng các sản phẩm có thành phần là hương liệu tổng hợp như chất tẩy rửa, nhang, chất khử mùi, chất phun diệt côn trùng, tinh dầu tổng hợp… những thứ có thể tạo ra hợp chất dễ bay hơi gây ô nhiễm nặng nề cho bầu không khí trong nhà.

Không sử dụng long não (băng phiến)

Dừng ngay thói quen dùng long não để làm thơm tủ quần áo hay nhà vệ sinh của bạn. Bởi vì chúng tạo mùi thơm dễ chịu nhưng thực sự rất độc.

Giữ cho bếp và phòng tắm luôn khô ráo

Phòng tắm và bếp là nơi có độ ẩm cao, tạo điều kiện cho vi sinh vật sinh sôi và phát triển. Vì vậy bạn nên lau chùi thường xuyên và để chúng luôn khô thoáng nhé. Nếu vòi nước bị rỉ bạn hãy nhanh chóng sửa chữa chúng ngay, vừa tránh nấm mốc phát triển vừa tránh rò rỉ lãng phí nước.

Sử dụng công nghệ diệt khuẩn cho căn nhà của bạn

Thường xuyên mở cửa lớn, cửa số để thoáng khí. Điều này giúp cho các chất bụi, mùi hôi có thể thoát ra ngoài và không gian sống được mặt trời chiếu vào.

Ngoài ra, bạn nên trang bị thêm đèn UV diệt khuẩn không khí thiết bị này giúp cho việc khử khuẩn các vi khuẩn, nấm mốc và virus tồn tại trong ngôi nhà của bạn.

Thêm cây xanh cho không gian sống

Không có gì có thể ngăn chặn ô nhiễm trong nhà hoặc ngoài trời hiệu quả như cây xanh. Cây xanh là những cỗ máy lọc không khí tự nhiên tuyệt vời nhất. Hãy thêm cây xanh vào không gian sống để có được bầu không khí tốt hơn.

Câu hỏi thường gặp về làm sạch không khí và khử khuẩn, khử mùi trong nhà

1. Loại đèn UV diệt khuẩn không khí nào có thể giúp khử khuẩn, khử mùi an toàn trong nhà.

- Tùy vào diện tích không gian cần khử khuẩn là bao nhiêu để sử dụng đèn UV diệt khuẩn không khí loại nào.

- Đèn UV diệt khuẩn không khí dùng tia UVC để loại bỏ nấm mốc, virus, vi khuẩn mà không cần dùng hóa chất.

- Với các không gian nhỏ như tủ giày, tủ lạnh, tủ quần áo… thì dùng đèn UV diệt khuẩn loại mini dùng pin.

- Với các không gian lớn hơn như phòng ngủ, nhà tắm, nhà vệ sinh, phòng khách, nhà bếp… thì dùng đèn UV diệt khuẩn loại lớn hơn với công suất tầm 38w.

- Tất cả các dòng đèn UV diệt khuẩn không khí khi sử dụng cần đảm bảo sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất để hiệu quả nhất và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

2. Sử dụng máy điều hòa có làm giảm ô nhiễm không khí trong nhà.

Câu trả lời là không. Máy điều hoà sẽ không giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí trong nhà. Bạn nên trang bị thêm đèn UV diệt khuẩn khử mùi để làm sạch không gian sống cho gia đình.

Hy vọng với những thông tin được chia sẻ ở trên, bạn đã hình dung được những việc chúng ta làm hay những gì chúng ta sử dụng đều có thể góp phần gây ô nhiễm không khí trong nhà, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Hãy thử áp dụng các biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí được nêu ở trên để không gian sống được trong sạch hơn bạn nhé.

Bài viết tham khảo

TÁC DỤNG CỦA TIA CỰC TÍM LÊN VIRUS CORONA

TIA CỰC TÍM ( TIA UV) LÀ GÌ? CHỈ SỐ TIA CỰC TÍM BAO NHIÊU LÀ CÓ HẠI?

BÍ MẬT CÁCH DIỆT KHUẨN HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI MÀ BẠN CHƯA BIẾT